De czy dem? Oto jest pytanie!

Czy zdarzyło Ci się kiedyś zastanawiać, która forma, de czy dem, jest w danym kontekście poprawna? A może dodatkowo wiesz, że jest jeszcze trzecia dom i teraz już nie wiesz, o co w tym chodzi?

Nie martw się! Na pocieszenie powiem Ci, że nie tylko Ty!

Według badania przeprowadzonego przez Språkrådet w 2015 wynika, że 63% nauczycieli szwedzkiego w Szwecji uważa, że wybór między de a dem to jeden z największych problemów z jakimi borykają się ich uczniowie.  Dodatkowo rośnie też akceptacja dla zapisywania ich jako dom, co jeszcze bardziej komplikuje sprawę. Ale chociaż dom pojawiło się nawet w Svenska Akademiens Ordlista, i ma całkiem sporo zwolenników, którzy chcieliby uprościć język i zastąpić skomplikowane de i dem jednym dom, to nadal ta forma zapisu nie jest uznana za poprawną.

No więc jak to naprawdę jest i jak sobie z tym poradzić?

 Okazuje się, że nie jest to wcale tak skomplikowane, na jakie wygląda, wystarczy tylko przestrzegać jednej prostej reguły: de używamy jako podmiot, dem natomiast jako dopełnienie. Mądrze powiedziane, nieprawdaż? To może jakiś przykład dla rozjaśnienia sytuacji?

”När börjar de idag?” De jest w tym zdaniu podmiotem, a więc, kimś lub czymś co coś robi.

”Han väntar på dem utanför skolan.” Dem to dopełnienie, przedmiot naszych działań.

Jeśli jednak nadal czujecie się niepewnie, to możecie spróbować zamienić w zdaniu de i dem na np. jag i mig. Tam, gdzie w zdaniu będzie pasować jag, powinno stać de, a tam gdzie pasuje mig, powinno się znajdować dem, np:

När börjar de idag? När börjar jag idag?

Han väntar på dem utanför skolan. Han väntar på mig utanför skolan.

Jeśli znacie angielski to możecie porównać z they i them. They to de a them to dem.

Początkującym użytkownikom języka szwedzkiego problem może też sprawiać to, że de występuje też nie tylko jako zaimek osobowy de- oni, ale również jako część formy określonej liczby mnogiej rzeczownika np. de nya eleverna. I tu w niektórych zdaniach można się już naprawdę zagubić.  Dla przykładu “De lagade byxorna” można przetłumaczyć na dwa różne sposoby:

Oni naprawili spodnie- gdzie De jest zaimkiem osobowym

Naprawione spodnie- gdzie De jest częścią formy określonej liczby mnogiej.

I co Wy o tym myślicie? Też chcielibyście uproszczenia, czy dzielnie walczycie z de i dem?