Jednymi z pierwszych rzeczy, jakie zauważymy rozpoczynając naukę szwedzkiego, są rodzajniki i brak przypadków gramatycznych. W języku polskim jesteśmy przyzwyczajeni do celownika, dopełniacza i innych umilaczy życia, i nagle zderzamy się w językiem, w którym w zasadzie istnieje mianownik i pewnego rodzaju dopełniacz. Chodzi o dzierżawczą końcówkę -s, np. Annas hus (dom Anny). Szwedzki może się więc wydawać pod tym względem bardzo prosty, zwłaszcza, jeśli wcześniej mieliśmy przyjemność przerobić przypadki niemieckie. Ale przecież nie piszę tego wstępu, żeby skwitować, że w szwedzkim w sumie przypadków nie ma, więc to tyle, zapraszam ponownie za tydzień😊 Bo w szwedzkim przypadki kiedyś były, a wspomniany dopełniacz zachował się w pewnych wyrażeniach do dziś. I to w wyrażeniach, które prawie na pewno już słyszeliście. Till fots? Till sängs? No pewnie, że to znacie. Zaczynamy!

till bords – do stołu, przy stole

Jag satte mig till bords. Det satt fem personer till bords. – Usiadłam do stołu. Przy stole siedziało pięć osób.

till döds – na śmierć, do śmierci

De tog en kudde och kvävde honom till döds. – Wzięli poduszkę i dusili go aż do śmierci/aż zmarł.

till fots – pieszo

Bussen stannar tre kilometer från huset, sedan får du gå till fots. – Autobus zatrzymuje się trzy kilometry od domu, później musisz iść pieszo.

till hands – pod ręką

Jag har alltid mobilen till hands. – Zawsze mam telefon pod ręką.

till havs – nad morze

Vill ni följa med till havs? – Chcecie się wybrać nad morze?

till livs – coś do jedzenia, przekąska

Vi ska gå och köpa något till livs. Behöver du någonting? – Idziemy kupić coś do jedzenia. Potrzebujesz czegoś?

Jag hade inte orkat äta något idag, så jag ilade dit för att få något till livs. – Nie dałam rady dziś nic zjeść, więc popędziłam tam, żeby coś przekąsić.

till låns – pożyczka, do zwrotu

Du får den bara till låns; jag vill ha tillbaka den sedan. – Dostajesz to tylko jako pożyczkę, chcę to później dostać z powrotem.

till mods – mieć odwagę; känna sig illa till mods – czuć się nieswojo

Jag hoppas du är lika väl till mods som jag. – Mam nadzieję, że masz tyle samo odwagi, co ja.

till nöds – od biedy, w ostateczności

Kakan smakar bäst med smultron men till nöds går det också att serveras med jordgubbar. – Ciasto najlepiej smakuje z poziomkami, ale od biedy można je też podać z truskawkami.

till sjöss – na morzu, (wyjść) w morze; gå till sjöss – zostać marynarzem

Jag har upplevt både krig till sjöss och krig till lands. – Przeżyłam zarówno wojnę na morzu jak i na lądzie.

till skänks – w prezencie, za darmo

Jag fick en bra dator till skänks. –  Dostałam w prezencie dobry komputer.

till svars – w odpowiedzi, (pociągnięty) do odpowiedzialności

Socialdemokraterna krävde att utrikesministern, som inte reagerat på den kritiska situationen, ställs till svars. – Socjaldemokraci żądali, aby minister spraw zagranicznych, który nie zareagował na sytuację kryzysową, został pociągnięty do odpowiedzialności.

till vardags – na co dzień (nie w weekend)

Till vardags dricker jag fyra koppar kaffe för att orka på jobbet. – Na co dzień piję cztery filiżanki kawy, żeby wytrzymać w pracy.

till sängs – do łóżka

Jag är trött så jag går till sängs nu. – Jestem zmęczona, więc idę teraz do łóżka.

Har ni en penna till hands för att skriva ner allt detta? 😉 Liczę na Was w jutrzejszym quizie!

Tekst: Anna Hamanowicz