Ogarniamy perfekt particip! #1

W tym tygodniu zajmujemy się odmianą pierwszej, najprostszej i, co pocieszające – najliczniejszej grupy czasowników. Jak już zapewne wiecie z humlowego fan page’a, są to czasowniki, które w czasie teraźniejszym mają końcówkę –ar: jobbar, pratar, studerar, czasowniki, których uczymy się na samym początku. Wiecie już jak odmienić te czasowniki we wszystkich czasach w szwedzkim. Być może jednak nie wiecie, że znając odmianę w czasie perfekt (czyli har + supinum), w mig możecie nauczyć się szwedzkiego imiesłowu! Zainteresowani? Zapraszam Was na krótką, prostą i przyjemną lekcje perfekt particip w języku szwedzkim!

Perfekt Particip, czyli imiesłów czasu przeszłego, ma trzy formy, tak samo, jak przymiotnik. Ma formę dla rodzaju en i ett w liczbie pojedynczej, wspólną dla obu w liczbie mnogiej, oraz formę określoną, która wygląda tak samo, jak liczba mnoga. Działa na dokładnie tych samych zasadach, co przymiotnik. Aby odmienić perfekt particip, potrzebujemy formy supinum – tej z końcówką –at. Na przykład: czasownik lagar ma formę supinum lagat. Będzie to równocześnie nasz imiesłów rodzaju ett. Spójrzcie:

Bordet är lagat. – Stół jest naprawiony.

ALE!

Maten är lagad. – Jedzenie jest przygotowane.

Skorna är lagade. – Buty są naprawione.

Mamy więc końcówki –ad, –at, –ade kolejno do liczby pojedynczej dla en, ett i mnogiej dla obu rodzajów. –ade będzie również końcówką formy określonej, która występuje między innymi po zaimkach dzierżawczych (min, ditt, hennes, etc.), czy zaimkach wskazujących (den, det, de). Czyli: den lagade skon.

Odmieńmy przez perfekt particip kilka innych czasowników z grupy I:

tvätta: tvättad – tvättat – tvättade

lyssna: lyssnad – lyssnat – lyssnade

städa:   städad – städat – städade

prata: pratad – pratat – pratade

diska: diskad – diskat – diskade

studera: studerad – studerat – studerade

plugga: pluggad – pluggat – pluggade

arbeta: arbetad – arbetat – arbetade

jobba: jobbad – jobbat – jobbade

Tutaj mamy kilka przykładów zastosowań perfekt particip w zdaniach:

Ta inte det där glaset! Det är inte diskat. – Nie bierz tej szklanki! Jest nieumyta.

Kläderna är tvättade. – Ubrania są wyprane.

Stolen är målad. – Stołek jest pomalowany.

Har du sett den reparerade bilen? Den ser ny ut! – Widziałeś ten zreparowany samochód? Wygląda jak nowy!

Ola och Annika blev presenterade för varandra av en gemensam bekant. – Ola i Annika zostali sobie przedstawieni przez wspólnego znajomego.

Min katt gillar inte att bli badad.- Mój kot nie lubi być kąpany.

Jak widzicie, formy perfekt particip często używamy też z czasownikiem bli i tworzymy z tego formę bierną – ale o tym powiem Wam bardziej szczegółowo innym razem.

Jutro widzimy się w quizie, a za jakiś czas poznamy perfekt particip z drugiej grupy czasowników! Tymczasem!

Tekst: Anna Hamanowicz