Ogarniamy reflexiva verb!

Się. Słowo, które często zmienia znaczenie czasownika (przejechać się vs. przejechać), a z niektórymi czasownikami jest wręcz nierozłączne. Po polsku powiemy tylko ja uśmiecham się, nie możemy tego „się” opuścić (choć w szwedzkim akurat uśmiechamy, a nie uśmiechamy się – vi ler). W szwedzkim również mamy słowo sig, które nigdy nie odłącza się od pewnych czasowników. Szwedzkie sig może Was jednak zaskoczyć… jeśli jesteście zaintrygowani, zostańcie ze mną i z reflexiva verb, czyli czasownikami zwrotnymi!

Czasowniki zwrotne to, w dużym uproszczeniu czasowniki, w których wykonawca i odbiorca są tacy sami. Czyli na przykład:

Jag lär mig. vs. Jag lär min son svenska.

Uczę się. vs. Uczę mojego syna szwedzkiego

Han tvättar sig. vs. Han tvättar sina kläder.

On się myje. vs. On myje (pierze) swoje ubrania.

Lisa kammar sig vs. Lisa kammar sin dotter.

Lisa czesze się. vs. Lisa czesze swoją córkę.

To, co pewnie już zauważyliście, to dziwne i niespodziewane mig. Skąd to się wzięło? Ano stąd, że w szwedzkim „się” odmienia się przez osoby! I dlatego też mamy:

Jag kammar mig.

Du lägger dig.

Han/hon/hen sätter sig.

Vi gifter oss.

Ni skyndar er.

De skiljer sig.

Skoro teorię mamy za sobą, to czas na ćwiczenie! Uzupełnijcie poniższe zdania, napiszcie nam Wasze odpowiedzi w komentarzach!

Min dotter torkar ____ efter duschen.

Moja córka suszy się po prysznicu.

Jag känner _____ ganska bra idag.

Czuję się dziś całkiem dobrze.

De ställer _____ i kö.

Oni ustawiają się w kolejce.

Kan ni inte koncentrera _____?

Nie możecie się skoncentrować?

Kan du inte bestämma _____?

Nie możesz się zdecydować?

Vi oroar _____ för vår lille hund.

Niepokoimy się o naszego małego psa.

Nie jest to zbyt skomplikowane, prawda? Schody pojawiają się w innym momencie: które czasowniki są zwrotne, a które nie? Tego musimy się nauczyć poprzez czytanie, osłuchiwanie się z językiem i ćwiczenia. Wiele czasowników zwrotnych z polskiego pokryje się ze szwedzkimi, ale, niestety, na przykładzie uśmiechać się vs. le widzimy, że ta metoda nie sprawdza się w 100%.

Jeżeli chcecie posłuchać wymowy samego odmienionego się, na youtube znajdziecie sporo filmików, w tym też z SFI. Możecie też poćwiczyć Waszą wiedzę. Jako ciekawostkę powiem Wam jeszcze jedną rzecz. Mig, dig i sig wymawiamy jako mej, dej i sej. I, co może Was zaskoczyć, tę wersję „fonetyczną” spotkamy często w potocznym języku pisanym – w komentarzach, wiadomościach w mediach społecznościowych, ale też komiksach czy powieściach dla młodzieży. Trzymam kciuki za Waszą naukę reflexiva verb, widzimy się jutro w quizie!

Tekst: Anna Hamanowicz