TOP 5: szwedzcy aktorzy
Hejsan! Dziś chciałam Was zabrać do świata szeroko pojętej popkultury, w której Szwecja jest jednym z niezaprzeczalnych liderów, zarówno jeśli chodzi o muzykę, jak i kino. Chodzi oczywiście o tak zwaną kulturę „zachodnią”, głównie ze względu na to, że szwedzcy muzycy i aktorzy świetnie posługują się językiem angielskim i dostają główne role w superprodukcjach anglojęzycznych, a ich utwory królują na międzynarodowych listach przebojów. Szwedzkich aktorów, którzy zrobili karierę zarówno w Szwecji, jak i poza nią, jest naprawdę sporo, tak więc dzisiejsze top 5 absolutnie nie wyczerpuje tematu. Postanowiłam wybrać aktorów, którzy są wciąż aktywni zawodowo i mają na koncie produkcje, które większości z nas przynajmniej obiły się o uszy. Innym razem opowiem Wam o aktorach, których nie ma już z nami, albo którzy zakończyli swoją karierę. Tyle słowem wstępu, zaczynamy nasze TOP 5!
1. Rodzina Skarsgård
Listę otwiera nie jeden aktor, a cała rodzina aktorów, których z pewnością nieraz widzieliście w filmach zarówno szwedzkich, jak i amerykańskich. Głową rodziny jest Stellan Skarsgård, absolutna legenda szwedzkiego kina. Kariera Stellana zaczęła się w 1968 i trwa do dziś. Wśród jego najbardziej znanych ról znajdziemy Martina Vangera w amerykańskiej wersji Dziewczyny z tatuażem (2011), dr Erika Selviga w serii filmów The Avengers (2012-), Borysa Szczerbinę w netflixowskim hicie Czernobyl (2019), Francisco de Goya w Duchach Goi (2006), czy Billa Turnera w Piratach z Karaibów (2006, 2007). Jego najstarszy syn, Alexander, ma na swoim koncie najwięcej ról i sukcesów. Wystąpił w serialu Czysta krew (2008-2014) jako Eric Northman, dr. Nathan Lind w Godzilla vs. Kong (2021), czy Perry Wright w Wielkich kłamstewkach (2017), co przyniosło mu m. in. Nagrodę Złotego Globu i Emmy. Kolejny brat, Gustaf, jest znany głównie ze swojej roli Flokiego w serialu Wikingowie (2013-2017), a jeszcze młodszy Bill wcielił się w morderczego klauna Pennywise w nowej adaptacji kultowej powieści Stephena Kinga pt. To (2017). Nieco mniej znany Valter gra serialowego wnuka Martina Becka, Vilhelma (2021-2023), a najmłodszy aktor w rodzinie, Ossian, gra póki co role dziecięce. Ciekawe, jak to jest być Skarsgårdem, który wybiera inny zawód, niż aktor😉.
Ciekawostka: Stellan podkłada głos Taty Muminka w szwedzkiej wersji serii animowanej. Alexander pojawił się w teledysku Paprazzi Lady Gagi. Gustaf jest natomiast głosem szczura Remiego w szwedzkiej wersji Ratatuj (2007).
2. Peter Stormare
Kolejną osobą na liście jest aktor, który jest znany głównie ze swoich ról czarnych charakterów i talentu do naśladowania różnych akcentów. Posiada wykształcenie teatralne, a jego talent na wczesnym etapie odkrył i promował sam Ingmar Bergman. Dzięki niemu kariera teatralna Petera Stormare nabrała tempa, a zarazem otworzyła przed nim szansę na karierę w Hollywood. Już w 1990 Stormare zagrał małą rolę w Przebudzeniach, gdzie pojawili się tacy aktorzy, jak Robin Williams i Robert De Niro. Od tamtego czasu aktor gra głównie w amerykańskich produkcjach, między innymi jako Szatan w Constantine (2005), jako szef mafii John Abruzzi w Skazanym na śmierć (2005), dr Solomon Eddie w Raporcie mniejszości (2002), czy Abram Tarasov w John Wick 2 (2017). Poza czarnymi charakterami ma wielki talent komediowy, co widać w serialu Swedish Dicks (2017), a główna rola dramatyczna w szwedzkim filmie o Samach Varg (2008) przyniosła mu nominację Guldbagge.
Ciekawostka: Stormare jest ojcem chrzestnym Gustafa Skarsgårda i pojawił się w teledysku Uprising zespołu Sabaton (tematem teledysku i piosenki jest powstanie warszawskie!). 😉
3. Mikael Persbrandt
Jeżeli jesteście fanami skandynawskich powieści kryminalnych i oglądacie seriale na ich podstawie, to na pewno znacie Mikaela Persbrandta. Od lat 90-tych aż do 2015 wcielał się w rolę Gunvalda Larssona w kultowej szwedzkiej serii o oficerze wydziału zabójstw, Martinie Becku autorstwa Sjöwall i Wahlöö. Pojawił się też w netflixowym hicie Sex Education (2019), gdzie dostał nawet parę linijek po szwedzku. Zobaczymy go również w komediowym hicie Eurovision Song Contest: Historia zespołu Fire Saga (2020). Miłośnicy Tolkiena na pewno znają Persbrandta z jego roli Beorna, człowieka zmieniającego się w czarnego niedźwiedzia, w dwóch pierwszych filmach trylogii Hobbit (2013, 2014). Warto wspomnieć też o Uwiecznionych chwilach, szwedzkim dramacie, który dostał nominacje do Guldbagge we wszystkich ośmiu kategoriach, co stanowi absolutny rekord. Ostatecznie film otrzymał pięć nagród, w tym dla Mikaela Persbrandta za najlepszą rolę męską.
Ciekawostka: Mikael Persbrant podkładał głos Shan Yu, dowódcy Hunów w szwedzkiej wersji disneyowskiego filmu Mulan z 1998.
4. Joel Kinnaman
Następną gwiazdą na naszej liście jest amerykańsko-szwedzki aktor, który pojawił się w wielkich hitach serialowych i kinowych ostatnich lat. Zagrał główną rolę w serialu science fiction Altered Carbon (2018-2020), jako Will Conway w czwartym i piątym sezonie amerykańskiej wersji House of Cards (2016-2017), czy Stephen Holder w kryminalnym serialu Dochodzenie (2011-2014). Zagrał też Robocopa (2014) w dość kontrowersyjnym remaku kultowego filmu z 1987. Jeśli lubicie filmy o komiksowych antybohaterach, to być może kojarzycie Kinnamana z dwóch filmów o Legionie samobójców (2016, 2021), gdzie wcielił się w rolę Ricka Flaga. Natomiast większość miłośników szwedzkich seriali na pewno chociaż słyszało o Snabba cash, netflixowym hicie z 2021. Jest on oparty o powieść Jensa Lapidusa o tym samym tytule. Nie była to jednak pierwsza adaptacja tej opowieści. Ten przywilej posiada trylogia filmowa, która ukazywała się w 2010, 2012 i 2013, gdzie Kinnaman zagrał główną rolę Johana „JW” Westlunda. Otrzymał nawet Guldbagge za najlepszą rolę męską w 2011.
Ciekawostka: od 2014 roku Kinnaman jest ambasadorem organizacji ECPAT Sverige, która działa na rzecz ochrony dzieci i ich praw.
5. Jonas Karlsson
Dzisiejsze TOP 5 zamyka aktor, którego praca została wiele razy uhonorowana ważnymi nagrodami filmowymi. Jonas Karlsson debiutował w wieku dziesięciu lat w filmie Rasmus på luffen (1981). Następnie udzielał się w teatrze, a w kinie podejmował głównie role nastolatka z problemami. Za jedną z takich ról młodego neonazisty w 30:e november (1995) otrzymał swoją pierwszą nagrodę Guldbagge w kategorii najlepsza rola męska. Wcielił się też w rolę Augusta Strindberga w filmie biograficznym August (2007), był główną gwiazdą czteroodcinkowego thrillera Mannen under trappan (2009), a w filmie Cockpit (2012) zaprezentował swój talent komediowy. Jonas Karlsson nie stroni też od filmów familijnych, jak np. Lasse-Majas detektivbyrå – Det första mysteriet (2018), czy w remake’u bożonarodzeniowego klasyka Sagan om Karl-Bertil Jonssons julafton (2021).
Ciekawostka: Jonas Karlsson jest również utalentowanym pisarzem, który od 2007 roku wydał dziewięć powieści.
To tyle na dzisiaj! Jestem przekonana, że dowiedzieliście się dziś czegoś nowego na temat tych niezwykle popularnych i utalentowanych aktorów i że zachęciłam Was do obejrzenia ciekawych produkcji zarówno szwedzkich, jak i amerykańskich. A jeśli macie ochotę sprawdzić, ile zapamiętaliście, wskakujcie na QUIZ! Do zobaczenia w kolejnym filmowym TOP 5! Vi ses!
Tekst: Anna Hamanowicz
