Svenska till vardags – ogarniamy matavfall!

Ciężko mi dziś wyobrazić sobie powrót do życia bez segregowania śmieci, a przecież do wcale nie tak dawna nie było to oczywistością. Ale chociaż segregowanie śmieci jest teraz czymś obowiązkowym w Polsce, Szwecji i wielu innych miejscach, to w każdym kraju na nowo musimy się uczyć te śmieci segregować. Wierzcie, wiem coś o tym 😊) Co kraj to inne zasady, inny podział na odpady bio i „resztę”. A że dbanie o środowisko jest bardzo ważne, to dobrze by było prawidłowo sortować to, czego już nie potrzebujemy. Na naszym fanpage’u pewnie poznaliście już część słów związanych z odpadami bio, tak więc przypomnijcie je sobie i czytajcie dalej, bo dziś nauczymy się rzeczy nie tylko praktycznych językowo, ale i bardzo życiowo. Zaczynamy!

Co Szwedzi traktują jako bioodpady? Są to: matrester, både tillagade och råa:

Resztki jedzenia, zarówno przygotowane jak i surowe:

kött – mięso, ost – ser, pasta – makaron, ris – ryż, grönsaker – warzywa, rotfrukter – rośliny okopowe, frukt – owoce, bröd – chleb, kakor – ciastka, fisk – ryba, skaldjur – skorupiaki, äggskal – skorupki jajek, te (även påsar) – herbata (również torebki), kaffe (även filter) – kawa (również filtry), lite hushållspapper och servetter – trochę ręczników papierowych i serwetek

Följande avfall är INTE matavfall:

Następujące odpady NIE SĄ odpadami bio:

plast – plastik, kattsand – żwirek dla kota, blommor – kwiaty, jord – ziemia, aska – popiół, stearin – stearyna, snus – snus, cigaretter – papierosy, tuggummi – guma do żucia, tyg – materiał

Teraz poznamy kilka przydatnych wyrażeń na temat:

Vad får man slänga i matavfall? – Co można wrzucać do kosza z resztkami jedzenia?

Vad får inte slängas i matavfall? – Czego nie można wrzucać do kosza z resztkami jedzenia?

Varför ska matavfall sorteras? – Dlaczego należy segregować odpady jedzeniowe?

Lägg aldrig plast i matavfallet. – Nigdy nie wyrzucaj plastiku do kosza z resztkami jedzenia.

Packa inte matavfall i plastpåsar. – Nie wkładaj resztek jedzenia do plastikowych siatek.

Lägg allt matavfall i papperspåsen. – Wkładaj wszystkie resztki jedzenia do torebek papierowych.

A tutaj mały trik:

Hur får jag det att lukta minimalt? – Co zrobić, by zminimalizować nieprzyjemny zapach?

Låt våta rester rinna av först. – Najpierw pozwól wodzie spłynąć/odsącz wodę.

Du kan också skala t.ex. potatis direkt i ett durkslag. – Możesz też obrać np. ziemniaki bezpośrednio do durszlaka (a nie do papierowej torebki).

Även om påsen inte är full är det bra att slänga den var tredje dag. – Nawet jeśli torebka nie jest pełna, najlepiej wyrzucać ją co trzeci dzień.

Lägg lite hushållspapper eller tidningspapper i botten på påsen. – Połóż trochę ręczników papierowych lub papierów z gazet na dnie torebki.

Kasta påsen i det bruna kärlet för matavfall. – Wyrzuć torebkę do brązowego pojemnika na resztki jedzenia (odpady bio).

Vad händer om jag sorterar fel? – Co się stanie, jeśli błędnie posegreguję śmieci?

W Szwecji na pewno spotkacie się w sklepach z papierowymi torebkami, na których przeczytacie ważne wiadomości w trybie rozkazującym:

Återvänd mig! Fyll mig med frukt och grönt och ta mig hem. – Zrecykluj mnie! Wypełnij mnie owocami i warzywami i zabierz mnie do domu.

Använd mig hemma som kompostpåse för ditt matavfall. – Użyj mnie w domu jako torebkę kompostową na twoje resztki jedzeniowe.

Nie ignorujcie wiadomości od papierowych torebek, one dobrze wiedzą, co „mówią” 😊 Na koniec jeszcze dwie ciekawostki, które zainspirują Was do rozważnego kupowania i spożywania jedzenia:

Från 1 person i Sverige uppkommer cirka 80 kg matavfall per år. – Jedna osoba w Szwecji produkuje średnio 80 kg odpadów żywieniowych na rok.

Matsvinn är så kallat ”onödigt matavfall” och är mat som skulle kunna ätas om det behandlas på rätt sätt och äts upp i tid. I Sverige slänger man 28 kg matsvinn per person och år. – Marnotrawieniem żywności nazywa się tzw. „niepotrzebne odpady bio”, czyli żywność, którą przy odpowiednim przechowywaniu można było spożyć w odpowiednim czasie. W Szwecji niepotrzebnie wyrzuca się 28 kg jedzenia na osobę i rok.

Sorterar du ditt matavfall rätt? Har du lärt dig något nytt idag? Berätta!

Prawidłowo segregujesz twoje odpady? Nauczyłeś/-aś się czegoś nowego dziś? Opowiedz! A jutro quiz!:))

Tekst: Anna Hamanowicz