Ogarniamy perfekt particip! #2

Witam Was w drugiej odsłonie perfekt particip! Jeżeli śledzicie nas na Facebooku, na pewno nie ominęły Was posty na temat drugiej grupy czasowników, którą dziś się zajmiemy. Mam nadzieję, że przeczytaliście mój wpis o pierwszej grupie czasowników particip, bo dzięki nim o wiele łatwiej będzie Wam nauczyć się odmiany w grupie drugiej. Tak więc w razie potrzeby przeczytajcie jeszcze raz, albo odświeżcie sobie poprzedni wpis. Zaczynamy!

Do grupy drugiej należą czasowniki, które w czasie teraźniejszym kończą się na –er, a w presens perfekt na –t, np. köper – köpt, glömmer – glömt. Ich odmiana w perfekt particip będzie tylko nieco bardziej skomplikowana, niż w grupie pierwszej, bo najpierw musimy sobie odświeżyć wiedzę z podstawówki, a mianowicie dźwięczne i bezdźwięczne spółgłoski. Potrzebne nam będą następujące spółgłoski:

Spółgłoski dźwięczne g, l, m, n, r

Spółgłoski bezdźwięczne s, p, t, k, x

I teraz zasada: czasowniki z grupy 2a, czyli takie, których temat kończy się na spółgłoskę dźwięczną, np. stänger (stäng-), albo fyller (fyll-) w formie particip mają następujące końcówki: –d dla rodzaju en w liczbie pojedynczej, –t dla rodzaju ett w liczbie pojedynczej, oraz –da w liczbie mnogiej dla obu rodzajów. Formą określoną, czyli taką występującą po den, det, de, albo zaimkach dzierżawczych (min, din, hans, etc.) jest również –da. Czyli:

en stängd dörr – zamknięte drzwi

ett stängt fönster –zamknięte okno

stängda butiker – zamknięte sklepy

det stängda fönstret – (to) zamknięte okno

Temat czasowników grupy 2b kończy się natomiast na bezdźwięczną spółgłoskę: köper (köp-), växer (väx-) i dostaje następujące końcówki: –t dla rodzaju en i ett w liczbie pojedynczej i –ta w liczbie mnogiej i formie określonej.

en köpt bok – kupiona książka

ett läst brev – przeczytany list

släckta ljus – zgaszone świece/światła

min släckta lampa – moja zgaszona lampa

Odmieńmy teraz w perfekt particip kilka czasowników z grupy 2a:

stänga: stängd – stängt – stängda

glömma: glömd – glömt – glömda

gömma: gömd – gömt – gömda

fylla: fylld – fyllt – fyllda

höja: höjd – höjt – höjda

ringa: ringd – ringt – ringda

I z grupy 2b:

köpa: köpt – köpt – köpta

växa: växt – växt – växta

släcka: släckt – släckt – släckta

röka: rökt – rökt – rökta

väcka: väckt – väckt – väckta

steka: stekt – stekt – stekta

A teraz ułożymy jeszcze kilka przykładów:

Jag älskar rökt lax! – Uwielbiam wędzonego łososia!

Vi äter ofta paprikor fyllda med ris, champinjoner och lök. – Często jemy paprykę wypełnioną ryżem, pieczarkami i cebulą.

Har du prövat den stekta fisken? – Spróbowałaś tę smażoną rybę?

Vi behöver inte gå och handla, maten är redan köpt. – Nie musimy iść na zakupy, jedzenie jest już kupione.

När jag var liten blev jag skrämd av min grannes stora hund. – Gdy byłam mała wystraszyłam się (byłam przestraszona) dużego psa mojego sąsiada.

Min lille bror letar efter ett gömt skatt i vår trädgård. – Mój młodszy brat szuka ukrytego skarbu w naszym ogrodzie.

Tyle wiedzy Wam dzisiaj wystarczy 😊 Trzymam za Was kciuki w jutrzejszym quizie! Do zobaczenia w kolejnej odsłonie „Ogarniamy perfekt particip”!

Tekst: Anna Hamanowicz