Blog

Autor: Ania Kicka

Data dodania: 2 kwietnia, 2022

Ogarniamy czasowniki z för-! #1

W jednym z Waszych komentarzy przeczytałam, że wszystkie czasowniki z przedrostkiem för– wyglądają tak samo. I trudno temu w pełni zaprzeczyć, zwłaszcza, gdy się pamięta swoje własne bolączki i zmagania w nauce. Jest jednak na to wszystko pewien sposób! Nie tylko czasowniki z för– i innymi sufiksami przestaną Wam się mylić, ale przy okazji poszerzycie Wasze szwedzkie słownictwo jeszcze bardziej. Brzmi dobrze? Zaczynamy!

Klucz do sukcesu jest być może mało oczywisty, ale uwierzcie, działa cuda. Powinniśmy się w pierwszej kolejności skupić nie na samym för, a na tym, co następuje później. Pomyślmy na przykład o takim flytta, które oznacza przeprowadzać się. Dodajmy teraz nieszczęsne för i wychodzi förflytta, czyli… przenieść coś! A jak dodamy sig, to wyjdzie nam förflytta sig, czyli przenieść się! Patrzcie, jak fajnie wyszło:

flytta>förflytta>förflytta sig

przeprowadzić się>przenieść>przenieść się

Bum, nagle mamy z tego trzy różne czasowniki/znaczenia! I wszystkie się pięknie łączą😊

No dobrze, powiecie, ale co z takimi czasownikami, w których ten cudowny wzór nie zadziała? Takie chociażby förstå. Przeciez stå znaczy stać, jaki jest więc związek między stać a rozumieć? No cóż. Tu trzeba by sięgnąć po gramatykę historyczną i zgłębić filozofię języków germańskich, a na to niestety niewiele z nas ma czas i możliwości, czy też potrzebę. Nie zmienia to faktu, że uczenie się czasowników z för począwszy od drugiej części słowa bardzo usprawni przyswajanie tych podobnych do siebie czasowników, rozbudzi Waszą ciekawość w szukaniu synonimów i słów z tej samej rodziny. Po wyszukaniu kilku takich słów napiszcie własne zdania po szwedzku. Pozwólcie sobie na absurd i masło maślane, działajcie na zasadzie skojarzeń. Poniżej zamieszczam siedem różnych grup słów, do których możemy dołączyć przedrostek för-. Twórzcie własne zdania!

sova – spać

försova sig – zaspać

Under de senaste veckorna har jag inte sovit bra. Därför har jag försovit mig idag. – W ciągu ostatnich tygodni nie spałam dobrze. Dlatego dziś zaspałam.

störa – przeszkadzać, przerywać komuś

störning – zakłócenie, przeszkadzanie

förstöra – zniszczyć

förstöring – zniszczenie

Varför håller du på och stör mig? Förstår du inte att en liten störning kan leda till en betydlig förstörning? Vill du att jag förstör planeten? Vill du det?? – Dlaczego ciągle mi przeszkadzasz? Nie rozumiesz, że małe zakłócenie może doprowadzić do znaczącego zniszczenia? Chcesz, żebym zniszczyła planetę? Chcesz??

sörja – opłakiwać kogoś/coś

sörja för något – troszczyć się o kogoś/coś = ha omsorg om

stąd też słowa: sorg – zmartwienie, troska, omsorg – troska, opieka

försörja – utrzymywać (np. rodzinę), czyli inaczej: troszczyć się o kogoś finansowo

försörja sig – utrzymywać się

försörjning – utrzymanie

Jag försörjer hela min familj och kan knappt försörja mig själv. Men det måste jag, min familj har alltid haft omsorg om mig, nu är det min tur att bidra till försörjningen. – Utrzymuję całą moją rodzinę i ledwo daję radę sama się utrzymać. Ale muszę to robić, moja rodzina zawsze się o mnie troszczyła, teraz moja kolej, aby dołożyć się do utrzymania.

falsk – fałszywy, podrobiony

förfalska – (s)fałszować

förfalskning – fałszerstwo

förfalskare – fałszerz

Jag känner en duktig förfalskare som har förfalskat över 100 tavlor. Hans förfalskningar är riktigt bra! Men han är också en falsk person, jag skulle aldrig vilja vara hans vän. – Znam zdolnego fałszerza, który sfałszował ponad 100 obrazów. Jego fałszerstwa są naprawdę dobre! Ale jest on też fałszywą osobą, nigdy nie chciałabym być jego przyjaciółką.

djup – głęboki

fördjupa – pogłębiać, zgłębiać

fördjupa sig – zagłębić się

fördjupning – zagłębienie

Du har otroligt djupa kunskaper i historia! Vill du fördjupa dina kunskaper ännu mer? Är en sådan fördjupning möjlig? Jag orkar inte fördjupa mig i någon bok om historia. – Masz niezwykle głęboką wiedzę historyczną! Chcesz jeszcze bardziej pogłębić twoją wiedzę? Czy takie pogłębienie jest możliwe? Ja nie daję rady zagłębić się w żadną książkę historyczną.

enkel – prosty, łatwy

förenkla – ułatwić, uprościć

förenkling – uproszczenie

Övningen var mycket enkel. Trots detta ville mina elever att jag skulle förenkla den. Jag förstår inte varför de kräver sådana förenklingar. – Ćwiczenie było bardzo proste. Mimo tego moi uczniowie chcieli, abym je uprościła. Nie rozumiem, dlaczego wymagają takich uproszczeń.

Oczywiście musnęliśmy ledwo wierzchołek góry, jaką są czasowniki z för– i innymi sufiksami, ale mimo to mam nadzieję, że podzieliłam się z Wami fajnym i skutecznym patentem. Napiszcie własne absurdalne, pełne powtórzeń zdania i podzielcie się nimi w komentarzach. A skuteczność tej metody sprawdźcie koniecznie w quizie! Tymczasem!

Tekst: Anna Hamanowicz

Pozostałe posty

Ogarniamy szwedzką gramatykę! Zaimki osobowe

Hejsan! Dzisiejszy wpis jest skierowany do osób zaczynających naukę szwedzkiego, gdyż zajmiemy się w nim nauką zaimków osobowych. Chodzi o słowa typu ja, ty, on, ona, etc. O ile w polskim często pomijamy zaimki i mówimy np. „idę do sklepu”, „poszła do szkoły”, „robimy obiad”, o tyle w szwedzkim zawsze potrzebujemy zaimka. Powód jest bardzo […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #196

Czy szwedzcy uczniowie mają problemy z czytaniem? Czy między Malmö a Kopenhagą powstanie metro? I czy korzystanie z chatu GPT to oszustwo? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem informacji mogli […]

Czytaj więcej

Svenska till vardags – i klassrummet del 2

Witam ponownie początkujących uczniów szwedzkiego! Jeżeli nie czytaliście pierwszej części tego wpisu, to chciałabym go Wam serdecznie polecić – nauczycie się tam poleceń, które przeczytacie w podręczniku i usłyszycie od nauczyciela podczas lekcji. Poniższy wpis zawiera natomiast najważniejsze zdania, pytania i odpowiedzi, które na pewno przydadzą się Wam na lekcjach szwedzkiego. Gotowi? Pamiętajcie, że w […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #195

Jaką formę obostrzeń dla imigrantów proponuje rząd? Czy handel internetowy w Szwecji ma się dobrze? I czy wśród załogi statku Vasa mogły być kobiety? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Śpiewaj z Humlą! #8 – Fångad av en stormvind

Tegoroczną Eurowizję wygrała Szwecja z Loreen i piosenką Tattoo. Korzystając z okazji chciałam wspomnieć inną szwedzką artystkę, która kilka razy wystąpiła na Eurowizji. Chodzi oczywiście o Carolę, która aż trzy razy pojawiła się na konkursie – w 1983, 1991 i 2006. Więcej na ten temat przeczytacie w moim wpisie TOP 5: ciekawostki o Melodifestivalen. Dzisiaj […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #194

Czy ekologiczna żywność jest w Szwecji popularna? Jakie nowe wytyczne trafiły do szwedzkiej branży filmowej? Jakiego nowego odkrycia dotyczącego autyzmu dokonali naukowcy z Uppsali? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Ogarniamy zaimki pytające!

Hejsan! Zaczynacie dopiero przygodę ze szwedzkim i chcecie nauczyć się najważniejszych słów niezbędnych do zadawania pytań? A może potrzebujecie szybkiej powtórki? Chcecie sprawdzić, czy znacie wszystkie zaimki pytające? Zapraszam Was do dzisiejszego bloga! Zanim zaczniemy z przykładami: w szwedzkim nie istnieje pytajnik „czy”. Pytania, które na polski przetłumaczymy jako „czy studiujesz?” czy „czy lubisz szwedzki?”, […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #193

Ile osób w Szwecji mieszka samotnie? Jak wiedzie się w Szwecji firmom związanym z handlem? Czy szwedzkie przedszkolaki uczą się już o zrównoważonym rozwoju? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Svenska till vardags – i klassrummet del 1

Witam serdecznie wszystkich świeżo upieczonych uczniów szwedzkiego! Jeżeli wizja nauczenia się tego języka jest dla Was stresująca, to nie bójcie się – każdy z nas kiedyś zaczął przygodę ze szwedzkim i nie zawsze te początki były łatwe 😊. Żeby ułatwić Wam pierwsze kroki w tym godnym podziwu wyzwaniu, przygotowałam dla Was listę przydatnych zwrotów, które […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #192

Czy w szwedzkich szkołach dzieci dostają bezpłatne śniadanie? Czy warto samodzielnie przygotowywać posiłki dla niemowlaków? Z jakiego powodu coraz więcej szwedzkich uczniów uczy się z domu? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza […]

Czytaj więcej

Nie taki diabeł straszny, jak go malują! Czyli jak oswoić partikelverb? #17 LEVA

Jak tam żyjecie, drodzy miłośnicy szwedzkiego? Mam nadzieję, że dobrze, bo dziś skupimy się na czasowniku leva i jego ukrytych znaczeniach! Jeżeli temat partikelverb jest dla Was nowy (koniecznie nadróbcie moje poprzednie wpisy!), to pozwólcie, że przytoczę kilka najistotniejszych informacji. Partikelverb są czasownikami, które łączą się z partykułą i zmieniają dzięki temu znaczenie. Partykuła to […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #191

Czy osoby pracujące w opiece nad starszymi będą musiały zdać test językowy? Czy w Szwecji znajdziemy nielegalne odpady? I jak najlepiej oczyścić miejskie powietrze? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej