Ogarniamy czasowniki z för-! #1

W jednym z Waszych komentarzy przeczytałam, że wszystkie czasowniki z przedrostkiem för– wyglądają tak samo. I trudno temu w pełni zaprzeczyć, zwłaszcza, gdy się pamięta swoje własne bolączki i zmagania w nauce. Jest jednak na to wszystko pewien sposób! Nie tylko czasowniki z för– i innymi sufiksami przestaną Wam się mylić, ale przy okazji poszerzycie Wasze szwedzkie słownictwo jeszcze bardziej. Brzmi dobrze? Zaczynamy!

Klucz do sukcesu jest być może mało oczywisty, ale uwierzcie, działa cuda. Powinniśmy się w pierwszej kolejności skupić nie na samym för, a na tym, co następuje później. Pomyślmy na przykład o takim flytta, które oznacza przeprowadzać się. Dodajmy teraz nieszczęsne för i wychodzi förflytta, czyli… przenieść coś! A jak dodamy sig, to wyjdzie nam förflytta sig, czyli przenieść się! Patrzcie, jak fajnie wyszło:

flytta>förflytta>förflytta sig

przeprowadzić się>przenieść>przenieść się

Bum, nagle mamy z tego trzy różne czasowniki/znaczenia! I wszystkie się pięknie łączą😊

No dobrze, powiecie, ale co z takimi czasownikami, w których ten cudowny wzór nie zadziała? Takie chociażby förstå. Przeciez stå znaczy stać, jaki jest więc związek między stać a rozumieć? No cóż. Tu trzeba by sięgnąć po gramatykę historyczną i zgłębić filozofię języków germańskich, a na to niestety niewiele z nas ma czas i możliwości, czy też potrzebę. Nie zmienia to faktu, że uczenie się czasowników z för począwszy od drugiej części słowa bardzo usprawni przyswajanie tych podobnych do siebie czasowników, rozbudzi Waszą ciekawość w szukaniu synonimów i słów z tej samej rodziny. Po wyszukaniu kilku takich słów napiszcie własne zdania po szwedzku. Pozwólcie sobie na absurd i masło maślane, działajcie na zasadzie skojarzeń. Poniżej zamieszczam siedem różnych grup słów, do których możemy dołączyć przedrostek för-. Twórzcie własne zdania!

sova – spać

försova sig – zaspać

Under de senaste veckorna har jag inte sovit bra. Därför har jag försovit mig idag. – W ciągu ostatnich tygodni nie spałam dobrze. Dlatego dziś zaspałam.

störa – przeszkadzać, przerywać komuś

störning – zakłócenie, przeszkadzanie

förstöra – zniszczyć

förstöring – zniszczenie

Varför håller du på och stör mig? Förstår du inte att en liten störning kan leda till en betydlig förstörning? Vill du att jag förstör planeten? Vill du det?? – Dlaczego ciągle mi przeszkadzasz? Nie rozumiesz, że małe zakłócenie może doprowadzić do znaczącego zniszczenia? Chcesz, żebym zniszczyła planetę? Chcesz??

sörja – opłakiwać kogoś/coś

sörja för något – troszczyć się o kogoś/coś = ha omsorg om

stąd też słowa: sorg – zmartwienie, troska, omsorg – troska, opieka

försörja – utrzymywać (np. rodzinę), czyli inaczej: troszczyć się o kogoś finansowo

försörja sig – utrzymywać się

försörjning – utrzymanie

Jag försörjer hela min familj och kan knappt försörja mig själv. Men det måste jag, min familj har alltid haft omsorg om mig, nu är det min tur att bidra till försörjningen. – Utrzymuję całą moją rodzinę i ledwo daję radę sama się utrzymać. Ale muszę to robić, moja rodzina zawsze się o mnie troszczyła, teraz moja kolej, aby dołożyć się do utrzymania.

falsk – fałszywy, podrobiony

förfalska – (s)fałszować

förfalskning – fałszerstwo

förfalskare – fałszerz

Jag känner en duktig förfalskare som har förfalskat över 100 tavlor. Hans förfalskningar är riktigt bra! Men han är också en falsk person, jag skulle aldrig vilja vara hans vän. – Znam zdolnego fałszerza, który sfałszował ponad 100 obrazów. Jego fałszerstwa są naprawdę dobre! Ale jest on też fałszywą osobą, nigdy nie chciałabym być jego przyjaciółką.

djup – głęboki

fördjupa – pogłębiać, zgłębiać

fördjupa sig – zagłębić się

fördjupning – zagłębienie

Du har otroligt djupa kunskaper i historia! Vill du fördjupa dina kunskaper ännu mer? Är en sådan fördjupning möjlig? Jag orkar inte fördjupa mig i någon bok om historia. – Masz niezwykle głęboką wiedzę historyczną! Chcesz jeszcze bardziej pogłębić twoją wiedzę? Czy takie pogłębienie jest możliwe? Ja nie daję rady zagłębić się w żadną książkę historyczną.

enkel – prosty, łatwy

förenkla – ułatwić, uprościć

förenkling – uproszczenie

Övningen var mycket enkel. Trots detta ville mina elever att jag skulle förenkla den. Jag förstår inte varför de kräver sådana förenklingar. – Ćwiczenie było bardzo proste. Mimo tego moi uczniowie chcieli, abym je uprościła. Nie rozumiem, dlaczego wymagają takich uproszczeń.

Oczywiście musnęliśmy ledwo wierzchołek góry, jaką są czasowniki z för– i innymi sufiksami, ale mimo to mam nadzieję, że podzieliłam się z Wami fajnym i skutecznym patentem. Napiszcie własne absurdalne, pełne powtórzeń zdania i podzielcie się nimi w komentarzach. A skuteczność tej metody sprawdźcie koniecznie w quizie! Tymczasem!

Tekst: Anna Hamanowicz