Blog

Autor: Ania Kicka

Data dodania: 17 lipca, 2019

Nie taki diabeł straszny, jak go malują! Czyli jak oswoić partikelverb? #2 GÅ

Ci z Was, którzy jeżdżą albo mieli okazję przejechać się sztokholmskim metrem, zapewne po jakimś czasie są w stanie wyklepać z pamięci: Nästa: T-centralen. Tänk på avståndet mellan vagn och plattform när du stiger av. Pamiętam, że podczas studiów w Szwecji, nawet moi znajomi nieznający ani słowa po szwedzku, recytowali tę formułkę. Czy wiecie, że stiger av, czyli wysiadać, możemy zamienić na går av? Tak, går nie oznacza jedynie „iść”, przy pomocy naszych ulubionych „małych słówek”, czyli partykuł, może diametralnie zmienić swoje znaczenie. Zaciekawiliśmy Was? Zapraszamy zatem na drugą część partikelverb! W roli głównej występuje jeden z podstawowych i najważniejszych szwedzkich czasowników: går.

Podobnie jak w poprzednim artykule o czasowniku står, pokażemy Wam różne zastosowania går, zarówno jako partikelverb z akcentowanym słówkiem, jak i po prostu wyrażenie idiomatyczne.

Możemy kogoś spytać, jak mu idzie w nowej pracy, dokładnie tak, jak po polsku:

Hur går det för dig på det nya jobbet?

Jeżeli chcemy powiedzieć, że coś da się zrobić (czy że coś idzie zrobić), również możemy posłużyć się går:

Det går att läsa den här lilla texten om du tar på dig glasögonen. – Da radę (idzie) przeczytać ten mały tekst, jeśli założysz okulary.

To, co jest w szwedzkim bardzo ważne, to fakt, że człowiek åker buss, ale za to bussen går. Można to zastosować do innych środków transportu, tåget går, bilen går, båten går, etc.

Możemy także powiedzieć, że film leci w kinie:

Avengers går på bio ikväll. – Avengers lecą dziś wieczorem w kinie.

Gå på znaczy też np. iść do kina – gå på bio, iść do teatru – gå på teater, iść do opery – gå på opera, iść do restauracji – gå på restaurang, etc.

Gå på ma też mniej oczywiste znaczenia. Można też używać np. do mówienia o cenach.

Klänningen gick på 300 kronor. – Sukienka kosztowała (poszła za) 300 koron.

Gå på! – dalej, prędzej!

Gå an używamy, gdy coś wypada albo pasuje. Np. det går an – to ujdzie, to przejdzie.

Gå bort używamy, by mówić o pójściu w gości, ale też… o śmierci.

De ska gå bort till sina föräldrar på lördag. – Oni idą w gości do swoich rodziców w sobotę.

Hennes farmor gick bort ifjol. – Jej babcia zmarła/odeszła rok temu.

Gå ihop to natomiast :

1. Połączenie czegoś – Hans företag ska gå ihop med någon utländsk firma. – Jego  przedsiębiorstwo połączy się z jakąś zagraniczną firmą.

2. Wiązać koniec z końcem – Jag har det svårt att få ekonomin att gå ihop. – Ciężko mi wiązać koniec z końcem.

3. Dobrze funkcjonować razem – Jag och min flickvän går bra ihop. – Ja i moja dziewczyna dobrze razem funkcjonujemy.

Gå med på något oznacza zgodzić się na coś.

Vi gick med på hans förslag – Zgodziliśmy się na jego propozycję.

Gå igen ma trzy znaczenia:

1.Powtarzać się – Historian går igen. – Historia się powtarza.

2. Zamykać się: Dörren går igen och nyckeln är kvar där inne. – drzwi się zamykają, a klucz wciąż jest w środku.

3.Straszyć, nawiedzać – På slottet finns det två vita fruar som går igen. – Na zamku są dwie białe damy, które straszą.

Gå av to, jak już wspomniałam we wstępie, wychodzić, np. z autobusu, metra czy tramwaju. Zamiennie możemy używać stiga av.

Gå av bussen på nästa station. – wysiądź z autobusu na następnej stacji.

Nasz wpis jest zaledwie zalążkiem tematu, gdyż szwedzkie czasowniki uwielbiają te wszystkie „małe” słówka – partykuły 😉. Nie przedłużając jednak, zachęcamy Was do przyswojenia tych powyższych, naszym zdaniem, bardzo przydatnych wyrażeń i do wzięcia udziału w naszym jutrzejszym quizie. Jeżeli dobrze Wam pójdzie, to przejdziecie do historii – gå till historien – mistrzów naszych quizów! 😀 Vi ses!

Tekst: Anna Hamanowicz

Pozostałe posty

Ogarniamy szwedzką gramatykę! Zaimki osobowe

Hejsan! Dzisiejszy wpis jest skierowany do osób zaczynających naukę szwedzkiego, gdyż zajmiemy się w nim nauką zaimków osobowych. Chodzi o słowa typu ja, ty, on, ona, etc. O ile w polskim często pomijamy zaimki i mówimy np. „idę do sklepu”, „poszła do szkoły”, „robimy obiad”, o tyle w szwedzkim zawsze potrzebujemy zaimka. Powód jest bardzo […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #196

Czy szwedzcy uczniowie mają problemy z czytaniem? Czy między Malmö a Kopenhagą powstanie metro? I czy korzystanie z chatu GPT to oszustwo? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem informacji mogli […]

Czytaj więcej

Svenska till vardags – i klassrummet del 2

Witam ponownie początkujących uczniów szwedzkiego! Jeżeli nie czytaliście pierwszej części tego wpisu, to chciałabym go Wam serdecznie polecić – nauczycie się tam poleceń, które przeczytacie w podręczniku i usłyszycie od nauczyciela podczas lekcji. Poniższy wpis zawiera natomiast najważniejsze zdania, pytania i odpowiedzi, które na pewno przydadzą się Wam na lekcjach szwedzkiego. Gotowi? Pamiętajcie, że w […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #195

Jaką formę obostrzeń dla imigrantów proponuje rząd? Czy handel internetowy w Szwecji ma się dobrze? I czy wśród załogi statku Vasa mogły być kobiety? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Śpiewaj z Humlą! #8 – Fångad av en stormvind

Tegoroczną Eurowizję wygrała Szwecja z Loreen i piosenką Tattoo. Korzystając z okazji chciałam wspomnieć inną szwedzką artystkę, która kilka razy wystąpiła na Eurowizji. Chodzi oczywiście o Carolę, która aż trzy razy pojawiła się na konkursie – w 1983, 1991 i 2006. Więcej na ten temat przeczytacie w moim wpisie TOP 5: ciekawostki o Melodifestivalen. Dzisiaj […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #194

Czy ekologiczna żywność jest w Szwecji popularna? Jakie nowe wytyczne trafiły do szwedzkiej branży filmowej? Jakiego nowego odkrycia dotyczącego autyzmu dokonali naukowcy z Uppsali? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Ogarniamy zaimki pytające!

Hejsan! Zaczynacie dopiero przygodę ze szwedzkim i chcecie nauczyć się najważniejszych słów niezbędnych do zadawania pytań? A może potrzebujecie szybkiej powtórki? Chcecie sprawdzić, czy znacie wszystkie zaimki pytające? Zapraszam Was do dzisiejszego bloga! Zanim zaczniemy z przykładami: w szwedzkim nie istnieje pytajnik „czy”. Pytania, które na polski przetłumaczymy jako „czy studiujesz?” czy „czy lubisz szwedzki?”, […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #193

Ile osób w Szwecji mieszka samotnie? Jak wiedzie się w Szwecji firmom związanym z handlem? Czy szwedzkie przedszkolaki uczą się już o zrównoważonym rozwoju? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Svenska till vardags – i klassrummet del 1

Witam serdecznie wszystkich świeżo upieczonych uczniów szwedzkiego! Jeżeli wizja nauczenia się tego języka jest dla Was stresująca, to nie bójcie się – każdy z nas kiedyś zaczął przygodę ze szwedzkim i nie zawsze te początki były łatwe 😊. Żeby ułatwić Wam pierwsze kroki w tym godnym podziwu wyzwaniu, przygotowałam dla Was listę przydatnych zwrotów, które […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #192

Czy w szwedzkich szkołach dzieci dostają bezpłatne śniadanie? Czy warto samodzielnie przygotowywać posiłki dla niemowlaków? Z jakiego powodu coraz więcej szwedzkich uczniów uczy się z domu? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza […]

Czytaj więcej

Nie taki diabeł straszny, jak go malują! Czyli jak oswoić partikelverb? #17 LEVA

Jak tam żyjecie, drodzy miłośnicy szwedzkiego? Mam nadzieję, że dobrze, bo dziś skupimy się na czasowniku leva i jego ukrytych znaczeniach! Jeżeli temat partikelverb jest dla Was nowy (koniecznie nadróbcie moje poprzednie wpisy!), to pozwólcie, że przytoczę kilka najistotniejszych informacji. Partikelverb są czasownikami, które łączą się z partykułą i zmieniają dzięki temu znaczenie. Partykuła to […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #191

Czy osoby pracujące w opiece nad starszymi będą musiały zdać test językowy? Czy w Szwecji znajdziemy nielegalne odpady? I jak najlepiej oczyścić miejskie powietrze? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej