Bardzo szwedzkie słowa #8

Hejsan, hoppsan! Wakacje w zasadzie za nami, w Szwecji już od kilku tygodni, co oznacza powrót do szkoły, do intensywnej nauki. Nie chcę jednak rzucić Was od razu na głęboką wodę, tak więc zaczniemy od niewielkiej ilości słów, za to bardzo ciekawych: witam w kolejnym odcinku Bardzo szwedzkich słówek! Już po raz ósmy poznacie szwedzkie słowa, które nie mają dosłownego odpowiednika w języku polskim, a których poznanie znacznie wzbogaci Wasz szwedzki. Zaczynamy!

1. Nomofob

Nomofob jest słowem, które możecie kojarzyć z angielskiego (nomophobia). Jest ono połączeniem kilku słów: no mobile phone phobia, czyli strach związany z myślą o byciu odseparowanym od telefonu komórkowego. Innymi słowy: mocne uzależnienie od telefonu. W polskim słowo przyjęło się jako nomofobia, ale pewnie sami już widzicie, że nie brzmi to zbyt intuicyjnie dla użytkownika języka polskiego.

Lider du av nomofobi? Cierpisz na nomofobię?

2. Vaska

To teraz coś o ludziach, którzy lubią się popisywać. Vaska opisuje sytuację, w której kupujemy dwie butelki szampana w barze, po czym wylewamy zawartość jednej z nich do zlewu, aby pokazać, jak bogaci jesteśmy. Czy komuś zaimponujemy – to zależy, czyją uwagę chcemy zwrócić i czy zaimponujemy im domniemanym bogactwem, czy raczej marnotrawnością😉. Ważne: słowo en vask oznacza zlew, albo odpływ. Stąd też wzięło się znaczenie czasownika vaska – bo wylewamy szampana tam, gdzie normalnie spływa brudna woda.

3. Nakenchock

Naken + chock, czyli nagi + szok = szok, wynikający z trafienia na stronę internetową, na której nie spodziewamy się zobaczyć golizny. Zwykle, na stronach takich jak Buzzfeed czy Reddit zobaczymy ostrzeżenie NSFW (not safe for work, niebezpieczne/nieodpowiednie w pracy), które zwykle odnosi się do zdjęć pokazujących goliznę lub drastyczne obrazy. Nakenchock dzieje się, gdy klikamy na jakiś link, wyskakuje nam zupełnie nieoczekiwanie ktoś nagi, co wprawia nas w osłupienie.

Klicka inte på den här länken, du kommer att få nakenchock!

4. Flipperförälder

Szwedzi w ciekawy sposób nazywają dwa zupełnie skrajne typy rodzicielstwa. Nazwą flipperförälder określimy rodzica, który daje dziecku wolną rękę i pozwala mu na totalną samodzielność. Taki rodzic raczej nie będzie zwracał krnąbrnemu dziecku uwagi w towarzystwie. Nazwa pochodzi od gry flipper, w Polsce znanej lepiej jako pinball albo bilard elektryczny. Polega ona na odbijaniu kulek na planszy za pomocą ruchomej łapki. Flipperförälder powstał w odpowiedzi na termin curlingförälder, w Polsce znanym pod nazwą helikopterowego rodzicielstwa. Szwedzki odpowiednik odnosi się znowu do gry zwanej curling. W przeciwieństwie do flippera, tutaj robimy wszystko, co w naszej mocy, by precyzyjnie poprowadzić po lodzie ciężkie kamienie. Czyli w pierwszym wariancie jedyne, co robimy, to odbijanie piłeczki, a w drugim staramy się jak najdokładniej poprowadzić ją przez boisko. Łapiecie tę metaforę?;) Och du? Är du en flipperförälder eller en curlingförälder?

5. Kanskeman / kanske-man

Powyższe słówko składa się z dwóch słów, których uczymy się na samym początku naszej przygody ze szwedzkim: kanske (być może) i man (mężczyzna). Oznacza ono mężczyznę, który nie chce się w pełni zaangażować w związek, cały czas się waha i stąd to kanske. Nie jest on gotowy na zobowiązania wobec drugiej osoby i woli pozostać w sferze limbo. Żeby nie było, że zjawisko dotyczy wyłącznie mężczyzn: istnieje również słowo kanskekvinna oznaczające kobietę, która nie jest w stanie zaangażować się w związek. To słowo jest jednak używane znacznie rzadziej. Podobnie sprawa wygląda z kanskerelation, czyli takim „być-może-związkiem”. Är du en kanskeman eller en kanskekvinna? Är du i en kanskerelation?

Znaliście któreś z tych słów? Może któregoś z nich używacie często w rozmowach ze znajomymi ze Szwecji? Koniecznie dajcie znać w komentarzach, widzimy się w jutrzejszym quizie!

Tekst: Anna Hamanowicz