Blog

Autor: Ania Kicka

Data dodania: 6 stycznia, 2021

Bardzo szwedzkie słowa #4

Witajcie w nowym roku! Mam nadzieję, że wśród Waszych postanowień noworocznych znajduje się nauka szwedzkiego. Ja postanowiłam sobie pisać dla Was nowe, ciekawe teksty, dlatego bez zbędnego przeciągania ruszamy z czwartą już odsłoną bardzo szwedzkich słówek!

1. Sugen

To słowo możecie kojarzyć ze wczesnych lekcji szwedzkiego. Być może tak jak ja nie zastanawialiście się zbyt głęboko nad dosłownym znaczeniem tego słowa, aż do momentu, gdy powiedzieliście „chwila, moment” i zrozumieliście. Otóż sugen pochodzi od słowa suga, czyli ssać, a oznacza, że mamy na coś wielką chęć, odczuwamy wielkie pragnienie. Jag är sugen på choklad. Jag är sugen på cigarett. Jag är sugen på att åka till Island. Mam wielką chęć na czekoladę. Strasznie chce mi się papierosa. Ciągnie mnie do wybrania się na Islandię. Pamiętajcie o partykule ! Jeżeli użyjecie słowa sugen/suga z partykułą av, to wyjdzie nam ssać w kontekście seksualnym.

Sugen jest słowem, które możemy rozbudowywać na nieskończenie wiele sposobów. Wystarczy z przodu dokleić nazwę rzeczy, na którą mamy chęć. Warto jest zapamiętać kaffesugen, jeśli nie ufamy swojej pamięci do partykuł. Jag är kaffesugen. Mam straszną chęć na kawę. Ale też godissugen, shoppingssugen, etc. Sugen odmienia się tak jak inne particip z grupy czwartej, czyli sugen, suget i sugna. Suget samo w sobie może też znaczyć głód, chęć, np. chokladsuget – chęć na czekoladę.

2. Gökotta

Gökotta to poranne wstawanie, dzięki któremu usłyszymy pierwszy śpiew ptaków. Bardziej rozbudowane tłumaczenie jest takie, że w święto Wniebowstąpienia Pańskiego (dawniej – kilka dni przed midsommar), Szwedzi wychodzili skoro świt (i ottan) do lasu, aby posłuchać śpiewu ptaków, głównie kukułki (gök) i zjeść piknik. W pewnych częściach Szwecji ta religijna tradycja utrzymała się do dziś. Gökotta przeszła też pewnego rodzaju modernizację i stała się popularnym słowem dla ludzi niekoniecznie związanych z tradycją chrześcijańską. Dziś gökotta odnosi się głównie do podziwiania natury wczesnym rankiem, gdy ta dopiero budzi się do życia.

Niestety, w moim przypadku bardzo rzadko się to zdarza : ) A u Was?

3. Tretår

Coś dla kawoszy. Tre to trzy, natomiast tår (en) to łza, albo mała dawka jakiegoś napoju czy cieczy. Jak dobrze wiecie, Szwedzi uwielbiają pić kawę. Zajmują szóste miejsce na świecie pod względem konsumpcji kawy – na jednego Szweda przypada około 8,2kg na rok. Dlatego nie powinno nas dziwić, że Szwedzi mają osobne słowa na…dolewki kawy! Tak! Tretår to nic innego, jak trzecia dolewka kawy. Druga to påtår. Kaffetår to po prostu porcja kawy. Nie wiem, jak u Was, ale u mnie na tretår się kończy. Dla ekstremalnych kawoszy przydadzą się słówka na czwartą i piątą dolewkę – krusetår i pintår.

Lecę teraz po mój påtår : )

4. Resfeber

Resfeber możecie kojarzyć z niemieckim Reisefieber, które oznacza dokładnie to samo. Jest to bardzo użyteczne słowo (przed pandemią go nadużywałam, bo często podróżowałam), które łatwo zapamiętać. Resa to podróżować (att resa) lub podróż (en resa), natomiast feber (en) to gorączka. Czym zatem jest resfeber? Mieszanką ekscytacji i podenerwowania przed podróżą! Dosłownie: podróżnicza gorączka. Jag brukar ha resfeber när jag åker till Spanien. Zwykle mam resfeber gdy podróżuję do Hiszpanii.

Mam dla Was ciekawostkę i zarazem pytanie. Istnieje spolszczona wersja Reisefieber (tym razem z niemieckiego): rajzefiber, tudzież rajzyfiber, używana ponoć głównie na Górnym Śląsku. Czy ktoś z Was mógłby to potwierdzić? Dajcie znać w komentarzach!

5. Mångata

Måne (en) to księżyć, zaś gata (en) oznacza drogę, ulicę. Co z tego mamy? Odbicie księżyca w wodzie, które przypomina drogę! Wygooglujcie sobie mångata, nie pożałujecie. O wiele rzadziej używa się słowa solgata, które oznacza odbicie słońca w wodzie, przypominające drogę.

Na dziś wystarczy nam nowych słów. Mam nadzieję, że dowiedzieliście się czegoś nowego i że macie w sobie energię i chęci na nowy rok ze szwedzkim z Humlą : )) Widzimy się jutro w quizie i za tydzień na blogu. Pytanie do Was: którą kaffetår właśnie pijecie? 😊 Vi ses!

Tekst: Anna Hamanowicz

Pozostałe posty

Ogarniamy szwedzką gramatykę! Zaimki osobowe

Hejsan! Dzisiejszy wpis jest skierowany do osób zaczynających naukę szwedzkiego, gdyż zajmiemy się w nim nauką zaimków osobowych. Chodzi o słowa typu ja, ty, on, ona, etc. O ile w polskim często pomijamy zaimki i mówimy np. „idę do sklepu”, „poszła do szkoły”, „robimy obiad”, o tyle w szwedzkim zawsze potrzebujemy zaimka. Powód jest bardzo […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #196

Czy szwedzcy uczniowie mają problemy z czytaniem? Czy między Malmö a Kopenhagą powstanie metro? I czy korzystanie z chatu GPT to oszustwo? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem informacji mogli […]

Czytaj więcej

Svenska till vardags – i klassrummet del 2

Witam ponownie początkujących uczniów szwedzkiego! Jeżeli nie czytaliście pierwszej części tego wpisu, to chciałabym go Wam serdecznie polecić – nauczycie się tam poleceń, które przeczytacie w podręczniku i usłyszycie od nauczyciela podczas lekcji. Poniższy wpis zawiera natomiast najważniejsze zdania, pytania i odpowiedzi, które na pewno przydadzą się Wam na lekcjach szwedzkiego. Gotowi? Pamiętajcie, że w […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #195

Jaką formę obostrzeń dla imigrantów proponuje rząd? Czy handel internetowy w Szwecji ma się dobrze? I czy wśród załogi statku Vasa mogły być kobiety? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Śpiewaj z Humlą! #8 – Fångad av en stormvind

Tegoroczną Eurowizję wygrała Szwecja z Loreen i piosenką Tattoo. Korzystając z okazji chciałam wspomnieć inną szwedzką artystkę, która kilka razy wystąpiła na Eurowizji. Chodzi oczywiście o Carolę, która aż trzy razy pojawiła się na konkursie – w 1983, 1991 i 2006. Więcej na ten temat przeczytacie w moim wpisie TOP 5: ciekawostki o Melodifestivalen. Dzisiaj […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #194

Czy ekologiczna żywność jest w Szwecji popularna? Jakie nowe wytyczne trafiły do szwedzkiej branży filmowej? Jakiego nowego odkrycia dotyczącego autyzmu dokonali naukowcy z Uppsali? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Ogarniamy zaimki pytające!

Hejsan! Zaczynacie dopiero przygodę ze szwedzkim i chcecie nauczyć się najważniejszych słów niezbędnych do zadawania pytań? A może potrzebujecie szybkiej powtórki? Chcecie sprawdzić, czy znacie wszystkie zaimki pytające? Zapraszam Was do dzisiejszego bloga! Zanim zaczniemy z przykładami: w szwedzkim nie istnieje pytajnik „czy”. Pytania, które na polski przetłumaczymy jako „czy studiujesz?” czy „czy lubisz szwedzki?”, […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #193

Ile osób w Szwecji mieszka samotnie? Jak wiedzie się w Szwecji firmom związanym z handlem? Czy szwedzkie przedszkolaki uczą się już o zrównoważonym rozwoju? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej

Svenska till vardags – i klassrummet del 1

Witam serdecznie wszystkich świeżo upieczonych uczniów szwedzkiego! Jeżeli wizja nauczenia się tego języka jest dla Was stresująca, to nie bójcie się – każdy z nas kiedyś zaczął przygodę ze szwedzkim i nie zawsze te początki były łatwe 😊. Żeby ułatwić Wam pierwsze kroki w tym godnym podziwu wyzwaniu, przygotowałam dla Was listę przydatnych zwrotów, które […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #192

Czy w szwedzkich szkołach dzieci dostają bezpłatne śniadanie? Czy warto samodzielnie przygotowywać posiłki dla niemowlaków? Z jakiego powodu coraz więcej szwedzkich uczniów uczy się z domu? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza […]

Czytaj więcej

Nie taki diabeł straszny, jak go malują! Czyli jak oswoić partikelverb? #17 LEVA

Jak tam żyjecie, drodzy miłośnicy szwedzkiego? Mam nadzieję, że dobrze, bo dziś skupimy się na czasowniku leva i jego ukrytych znaczeniach! Jeżeli temat partikelverb jest dla Was nowy (koniecznie nadróbcie moje poprzednie wpisy!), to pozwólcie, że przytoczę kilka najistotniejszych informacji. Partikelverb są czasownikami, które łączą się z partykułą i zmieniają dzięki temu znaczenie. Partykuła to […]

Czytaj więcej

Halo Szwecja! #191

Czy osoby pracujące w opiece nad starszymi będą musiały zdać test językowy? Czy w Szwecji znajdziemy nielegalne odpady? I jak najlepiej oczyścić miejskie powietrze? Wszystko to w naszym najnowszym przeglądzie szwedzkich mediów. Tytuł każdego opisanego przez nas artykułu zawiera link z wiadomością w języku szwedzkim, oraz oznaczenie stopnia trudności tekstu, tak abyście poza samym zdobywaniem […]

Czytaj więcej